Эйрбус шинэ онгоц бүтээнэ

Энэ оны 7-р сард Америкийн Патент ба Барааны Тэмдэгтийн хороо нь Эйрбус компанийн ажилтан Марко Прамполини болон Иохан Корабоеф нарын дуунаас хэт хурдан тийрэлтэт онгоцыг патентжуулжээ.  Эйрбусын энэ шинэ онгоц нь дууны хурдаас 4.5 дахин хурдан гэнэ.  Хэдэн жилийн өмнө аклагдаж, нислэг нь хориглогдсон Конкорд онгоцоор Лондон Нью-Йоркийн хооронд 3 цаг гучин минут нисдэг байсан бол энэ шинэ онгоцоор 1 цаг л ниснэ. Конкордыг Францын Aerospatiale Британийн British Aerospace компаниуд 1960-аад оны сүүлээр хамтран бүтээж 1976-2003 оныг хүртэл ашиглаж байжээ. 2000 оны 6-р сарын 25-нд Конкорд онгоц нислэгийн зурсвасаас тасрах үедээ осолдсоноос хойш тухайн онгоцыг нүд үзүүрлэсээр 2003 онд нислэгийг нь бүрмөсөн хориглосон билээ.

Шинэ онгоц нь их биеийн дээгүүр дамнасан гурвалжин далавчтай, гурван төрлийн хэд хэдэн хөдөлгүүртэй юм байна. Гурван төрлийн хөдөлгүүр нь хөөрөх үед, өндөр авах үед болон дээд хурд болох 4828.03 км/ц хурдтай нисэх үед тус тус ажиллах зориулалттай юм байна. Газраас тасрах үед их биеийн доор байрлах хоёр турбинт хөдөлгүүр болон арын хэсэгт байрлах пуужингийн хөдөлгүүр ажиллана. Газраас тасрангуутаа яг л сансрын хөлөг мэт эгц дээшээ хөөрнө. Хурдассаар дууны хурдад хүрэхэд турбинт хөдөлгүүр нь унтарч онгоцны их бие уруу татагдан далд орно. Зөвхөн пуужингийн хөдөлгүүр ажилласаар 30 000 метрийн өндөрт хүргэнэ. Ийм өндөрт хүрээд пуужингийн хөдөлгүүр унтарч мөн л их бие уруу татагдаж орно.  Ингэхэд онгоцны далавчууд дээр байрлах нарийн хоолойт тийрэлтэт хөдөлгүүр ажиллаж 4.5 мах хурдтай болно. Онгоцны түлш болох устөрөгч нь их бие дотор хадгалагдана (Ердийн тийрэлтэт онгоцны түлш нь далавч дотор нь байдаг).

Онгоц нь дууны хурдыг давах үед бий болох цохилтод зохицсон хэлбэртэй. Өмнөх үеийн дуунаас хурдан зорчигч тээврийн онгоц болох Конкорд нь Ролсс Ройс компанид үйлдвэрлэсэн дөрвөн турбинт хөдөлгүүртэй. Энэ хөдөлгүүрүүд болон дууны хурдны цохилтоос үүсэх асар их дуу чимээнээс болж нислэг нь хязгаарлагдмал байсан тул эдийн засгийн хувьд ашигтай нислэгүүдэд гарч чаддаггүй байжээ. Иймээс нийт 14 ширхэг тоотой үйлдвэрлэсэн Конкорд онгоцнууд зөвхөн Атлантын далай дээгүүр өндөр үнэтэй нислэг хийдэг байв.

 Эйрбусын үзэж байгаагаар шинэ онгоцыг иргэний болон цэргийн зориулалтын алинд ч ашиглаж болох гэнэ. Иргэний зориулалтаар 20 хүртэл зорчигчдыг тээвэрлэж чадах гэнэ. Харин цэргийн зориулалтаар бол одоо ашиглаж байгаа SR71 Blackbird онгоцыг бүрэн орлож чадна.