Category: Сонин хачин

Гар утасны зайг хазвал юу болох вэ?

Posted on by admin

Гар утасны зай хураагуур харахад авсаархан боловч ихээхэн осолтой зүйл юм.  Нэгэн хятад залуу ухаалаг гар утсандаа зай худалдаж авахдаа алтан эдлэлийн чанар шалгадаг уламжлалт “шалгарсан” аргаа хэрэглэж үзжээ.  Шижир алт тун зөөлхөн тул хазахад хонхойдог. Харин гар утасны зайнд шүдээ шигтгээд үзвэл юу болохыг доорх бичлэгээс үзээрэй.

https://youtu.be/nA1pFU6jCPE

Нэлээд хүчтэй дэлбэрсэн боловч азаар хүн амьтан гэмтэж шархдаагүй аж. Зайг хазахад гадна талын гэр нь хонхойж, эерэг болон сөрөг туйлууд нь шахагдаж нийлнэ. Ингээд богино холболт болж асар их хэмжээтэй гүйдэл гүйж, агшин зуурын хугацаанд ихээхэн дулаан ялгарч дэлбэрэлт болжээ. Ер нь гар утас болон бусад зөөврийн цахилгаан хэрэгсэлд түгээмэл хэрэглэгддэг литийн ионы зай хураагуур нь энергийн нягт ихтэй, тэр хэмжээгээрээ аюул ихтэй байдаг.

Устаж үгүй болсон эртний үхрийг дахин бий болгоно

Posted on by admin
Чонотой тулалдаж буй бух гөрөөс. Генри Хардерын зурсан зураг.

Эрт цагт нэгэн төрлийн аварга бух гөрөөс Евроазийн эх газрыг бүрхэн бэлчиж байсан боловч одоо нэгэнт устан үгүй болжээ. Хамгийн сүүлчийн бух гөрөөс Польшийн нутаг Якторовын ойд амьдарч байгаад 1627 онд үхсэн аж. Бух гөрөөс одоогийн үхэртэй харьцуулшгүй том, сэрвээний өндөр нь 2метр гаруй, жин нь 1000кг татдаг байжээ.

2009 оноос Европын хэсэг эрдэмтэд бух гөрөөсний генийг хадгалж байгаа үхрүүдийг селекцийн аргаар нь эвцэлдүүлэн анхны бух гөрөөсийг “сэргээн” гаргаж авахаар ажиллаж эхэлжээ. Одоо бух гөрөөсийг буцаан бий болгох хоёр ч хөтөлбөр хэрэгжиж байна.

Таурус гэх нэг хөтөлбөр нь урвуу эрлийзжүүлэлтийн аргаар 300 гаруй үхэр дээр селекц явуулж байгаа гэнэ.  Энэ хөтөлбөр нь бух гөрөөсний шинж тэмдгийг аль болох их агуулж байгаа үхрүүдийг сонгон үржүүлж бух гөрөөстэй маш ойролцоо шинж тэмдэг, ген бүхий шилмэл сүргийг бий болгох зорилготой. Эрт цагт бух гөрөөстэй эрлийзжсэн олон тооны үхрийн үүлдрүүд бий. Эдгээрээс дурдвал Италийн мареммана, Балканы хойгийн улсуудад элбэг байх подолика, буша зэрэг үүлдрүүд болно. “Эдгээр үүлдрүүд бух гөрөөсний генийг хамгийн их хадгалж байгаа. Гэхдээ бид бух гөрөөстэй 100% адил амьтан гарган авах боломжгүй юм” гэж уг төслийн гол эрдэмтдийн нэг Донато Матассино Английн The Telegraph-д өгсөн ярилцлагадаа онцолсон байна.

Таурус хөтөлбөртэй нэгэн адил хөтөлбөрийг Португали улсад хэрэгжүүлж байгаа гэнэ. Энэ хоёр хөтөлбөр хоёул Европын онгон байгалийг сэргээх том төсөлд хамаарагдах юм. Энэ төсөл нь олон жилийн туршид дайн дажин, соёл иргэншлийн хөлд талхлагдсан Европын онгон байгалийг сэргээх, үүндээ түшиглэн аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх зорилготой.

Францын Ласкаусын агуй дахь бух гөрөөсний сүг зураг. By Prof saxx – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2846254

“Европын унаган байгалийг бүрэлдэн бий болгоход зэрлэг үхэр сүрэг хэдэн зуун мянган жилийн туршид гол үүрэг гүйцэтгэсээр ирсэн. Хэрэв том энэ мэт том амьтад байхгүй бол ой мод хэт шигүү ургана.  Том өвсөн тэжээлтэн амьтдын нөлөөгөөр ойн цоорхой, хээр тал бий болж, тэнд нь хэдэн мянган төрлийн ургамал, амьтан, шавьж хорхой амьдрах боломжтой болдог” гэж төслийг санаачлагчийн нэг Воутэр Хэлмэр The Telegraph-д өгсөн ярилцлагадаа дурдсан байна. Европын нутаг дахь олон агуйнуудад бух гөрөөсний сүг зургууд бий. Эртний хүмүүс газар тариалангийн ажилдаа бух гөрөөсийг ашиглаж байсны ул мөр тэдгээр зургуудад тод үлдсэн байдаг. Энэ нь ч гэсэн бух гөрөөсийг дахин бий болгох сонирхлыг бий болгож байна.

Бух гөрөөснөөс гадна арслан заан, аварга том хяруулыг ч бас эргүүлэн авчрах төлөвлөгөө хөтөлбөрүүдийн хэтийн зорилгод бий гэнэ.

 

Эх сурвалж: Business Insider, Austraia

%count%

Солир Дэлхийтэй ойрхон зөрнө

Posted on by admin
Image Credit: NASA

Гуравдугаар сарын 5-нд нэгэн солир Дэлхийтэй тун ойрхон зайд зөрж өнгөрөх юм байна. 2013TX68 гэх солирыг гурван жилийн өмнө илрүүлсэн билээ. Юм л бол Дэлхий сүйрэх гэж байна гэж шуугиан таригчдад хандаж хэлэхэд энэ солир Дэлхийд ямар ч аюул учруулахгүй гэж NASA -ын эрдэмтэд баталж байна. Тооцоолж байгаагаар солир 14000-17000 км зайтай зөрж өнгөрөх аж. Яг нарийвчилсан зайг солир зөрж өнгөрөхөөс нэг хоёр өдрийн өмнө л тооцоолох боломжтой байдаг гэнэ. Гэвч шуугиан таригчид аль хэдийн Youtube гэх мэт сайт дээр Дэлхийн сүйрлийн талаар олон янзын муу зөгнөлт анимейшнээ хийгээд байрлуулчихсан, 3 сарын 5-ыг хоног тоолон хүлээж байгаа гэнэ. Иймээс тэдний “бүтээлийг” үзэж хямарч сандрахгүй байх нь чухал шүү. Уг солир 2017, 2046 болон 2097 онд дахин Дэлхийн хажуугаар ойрхон зайтай зөрж өнгөрөх юм байна. Эдгээр онуудад Дэлхийтэй мөргөлдөх, шүргэлцэх магадлал бараг л тэгтэй тэнцүү гэж НАСА-ын Солир Судлалын Төвийн төлөөлөгч Паул Чодэс мэдэгджээ.

Алтан навчит мод

Posted on by admin
By TTaylor (Own work) [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html), CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/) or CC BY 2.5 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.5)], via Wikimedia Commons

Гарчигийг хараад үлгэр гэж бодож байна уу? Үгүй шүү. Эвкалипт гэж асар өндөр мод байдгийг бараг бүгд мэдэх биз. Энэхүү модыг сүүлийн жилүүдэд тарималжуулж, цаасны үйлдвэрийн гол түүхий эд болгон ашиглаж байгаа билээ. Гэтэл энэ модонд нэгэн гайхамшигт чанар байдгийг дөнгөж саяхан илрүүлжээ.  Хэрэв эвкалипт мод ургаж байгаа хөрсөн доор алт байвал үндэс, салаа мөчрөөр нь дамжин навчинд нь хуримтлагддаг гэнэ. Мод яг л асар хүчирхэг усан насос мэт ажиллаж, алтны жижиг үртсүүдийг устай хамт хөөрөгдөн шахдаг байна. Мод маш өндөр тул үндэс нь ч гэсэн хэдэн арван метрийн гүнд хүрдэг. Алт нь ургамлын хувьд хортой бодис тул туугдан явсаар эцэстээ навчинд нь хуримтлагдаж, дараа нь навчтай хамт газарт хаягдана.

Эвкалиптийн навчинд хуримтлагдсан алтны тоосонцор тод өнгөөр харагдаж байна. (Credit: Image courtesy of CSIRO Australia)

Гэхдээ навчинд хуримтлагдаж байгаа алтны тоосонцор нь өчүүхэн хэмжээтэй, хүний үсний диаметрийг тав хуваасны нэгтэй ойролцоо юм.Унасан навчисыг хураан цуглуулж алтыг ялгах нь байгаль орчинд хамгийн ээлтэй, бас эдийн засгийн хувьд асар их хэмнэлттэй технологи болох юм гэж уг нээлтийг хийсэн доктор Линтерн өгүүлжээ. Ер нь ургамлын навчинд хуримтлагдсан эрдсийг шинжлэх замаар өрөмдлөгө хийхгүйгээр газрын гүн дахь эрдэсийн талаар мэдээлэл авах боломжтой гэж тэр үзэж байна. Энэ модны тусламжтайгаар алтнаас гадна цайр болон зэсийн ордыг ч илрүүлэх боломжтой гэнэ.

Шатаж буй хөлөг онгоц дээгүүр нисдэг таваг үзэгдэв

Posted on by admin
Шатаж буй хөлөг дээгүүр эргэлдэж буй гэрэлт нисдэг биетүүд.
Image Credit: YouTube / looknowtv

Калифорнийн эрэг орчимд явж байсан хөлөг онгоц дээгүүр ер бусын гэрэлт биетүүд нисэж буй бичлэг Youtube дээр тавигджээ. Уг бичлэгийг хэн хэзээ хийсэн талаар мэдээлэл хомс байгаа ч гэсэн энэ 2013 оны 9-р сард бичигдсэн байх магадлалтай ажээ. Зураглаач нь далайн эрэг дээр зогсоод, Үргэлжлэл…